Moreel zelfvertrouwen

Wat hebben Martin Schultz, de Duitse voorzitter van het Europees Parlement, en de Spartaanse koning Leonidas zoals afgebeeld in de film 300, met elkaar te maken? Het zijn elkaars absolute tegenpolen. De laatste rekent af met degenen die hem bedreigen, de eerste maakt het ze graag naar de zin.

Iemand in Amerika heeft het filmpje Innocence of Muslims gemaakt waarin Mohammed, de belangrijkste profeet in het islamitisch geloof, nogal onwelgevallig wordt afgebeeld. Vinden gelovige moslims niet leuk. Dat-ie uberhaupt wordt afgebeeld, is al een zonde. Het gevolg: de pleuris breekt uit in landen met een moslimmeerderheid. Gewelddadige protesten en dreigementen, vele doden en gewonden en zelfs een vermoorde Amerikaanse ambassadeur in Libië. Diplomaten van allerlei westerse landen maken dat ze wegkomen, want in hun woede om het filmpje van 15 minuten maakt het de meute niet uit of ze nu Amerikanen belaagt of Duitsers.

Maar goed, what else is new?  We zijn het constante getreiter en geweld uit islamitisch-extremistische hoek inmiddels gewend. De haatbaarden van deze wereld krijgen het westen hiermee in geen duizend jaar klein. Dat er ook tegendemonstraties waren van moslims die het geweld afkeurden, is bemoedigend. Het échte gevaar komt uit een heel andere hoek.

In plaats van een keiharde verdediging van westerse waarden als vrijheid van geloof en meningsuiting, buitelen talloze politici in onze contreien over elkaar heen om het filmpje te veroordelen. “Kwetsend voor gelovige moslims”, schreeuwt de één. “Respectloos”, roept de ander. “Slecht gemaakte film” hoor je ook nog, alsof dat iets uitmaakt. In Pakistan verspreidt de Amerikaanse regering een advertentie waarin ze afstand neemt van de film. Je leest het goed. Lui die moorden en rellen vanwege een film krijgen nog excuses aangeboden ook.

Martin Schultz, voorzitter van het Europees Parlement, maakte het helemaal bont. In het bijzijn van enkele vertegenwoordigers uit Golfstaten ging hij in Brussel diep door het stof vanwege de film, die niet eens uit Europa komt. “Ik veroordeel niet alleen de inhoud, maar ook de verspreiding van zo’n film, die enorm vernederend is voor veel mensen over de hele wereld.” Aldus meneer Schultz.

Lange teentjes

Ik geloof stellig dat geen enkele extremistische moslim zo gevaarlijk is voor het behoud van onze beschaving als ruggegraatloze politici van het kaliber als Schultz. Een beetje namens ons allemaal je excuses aanbieden aan intolerante relschoppers. “Sorry dat we vrijheid van meningsuiting hebben hoor, ont-zet-tend vervelend dat we niet dezelfde achterlijke wetten hebben als jullie. Gaan we echt wat aan doen, beloofd.”

En daar wordt weer een tentoonstelling afgelast of een cartoonist van zijn bed gelicht. Daar is weer een wezelachtige “veroordeling” van een tekening, een film of een boek. Wat voor boodschap geef je dan af aan de wereld? Dat je een Jan Lul bent. Dat je met je laat sollen. En vooral: dat je je eigen waarden bij de minste tegenspraak ondergeschikt maakt aan de lange teentjes van intolerante schreeuwlelijkerds met anger management issues.

Honderd vliegtuigen in honderd World Trade Centers doen minder schade.

Wat dit alles met de film 300 te maken heeft? In een gastcollege antieke geschiedenis gaf de Utrechtse hoogleraar Jeroen Bons ooit een boeiende lezing van deze film. Ook al rammelt er van alles aan de historiciteit ervan, (door de makers overigens nooit geclaimd) kun je 300 volgens Bons bekijken als aanklacht tegen het westerse gebrek aan moreel zelfvertrouwen. Het zelfvertrouwen waar voorzitter van het Europarlement Martin Schultz zo’n schrijnend gebrek aan heeft.

In de scène waarin de ambassadeur van de Perzische koning Xerxes “submission” (onderwerping) van de Spartanen eist, geeft koning Leonidas het compromisloze antwoord This is Sparta! waarna hij de gezant van Xerxes een diepe put intrapt. Sparta is hier zoals het westen zou moeten zijn, volgens de Utrechtse hoogleraar: compromisloos en standvastig ten overstaan van degenen die haar vrijheid willen beknotten. Waarschijnlijk is het ook geen toeval dat submission een vertaling is van het Arabische islam.

Toon eens wat meer lef als ons waardensysteem en onze cultuur worden aangevallen, drukt 300 ons op het hart in deze interpretatie. We hebben heel wat om trots op te zijn en dat moeten we ook uitdragen. Voor politici en bestuurders in het westen, die vooraan staan om in een daad van pure culturele zelfhaat een stel intoleranten naar de mond te praten, een boodschap die ze zeker ter harte mogen nemen.