Politiek geëngageerde jongeren leren debatteren in het buurthuis

Uit het archief:

Na een hevige discussie met zijn moeder over het nieuwe zorgstelsel weet Reimer de Rooij (19) uit Amsterdam het zeker: hij wil iets met politiek gaan doen. Wat precies, daar is de derdejaars student psychologie nog niet uit, maar een nachtelijke zoektocht op internet biedt soelaas: “Ik zag dat de Jonge Socialisten in Gouda een trainingsdag hielden voor nieuwe leden“, vertelt hij. In zijn beste pak stapt de Amsterdammer een dag later in de trein naar Gouda. “Eerst kijken of het leuk is, lid worden kan altijd nog.“ Zijn jasje had hij thuis kunnen laten, blijkt na aankomst. Iedereen loopt er casual bij.

Op de trainingsdag van de Jonge Socialisten (JS), de jeugdafdeling van de PvdA, krijgen nieuwe leden een snelcursus politiek bedrijven. Locatie is een buurtcentrum (uiterlijk: Marokkaans theehuis) in Gouda. Niet zozeer de inhoud staat centraal, maar de vorm. Hoe dien je een motie in, wat zijn effectieve onderhandeltechnieken en hoe organiseer je een ludieke actie? Ervaren leden van het landelijke JS-bestuur geven de nieuwelingen les.

Frank Snippe, een 20-jarige aspirant-politicus uit het Drentse Hoogeveen, kijkt wat bedenkelijk bij de workshop ‘spreken in het openbaar’. “Ik heb daar helemaal niks mee”, zegt hij. Ondenkbaar voor iemand die de gemeenteraad in wil, vindt de cursusleidster. Ze haalt hem naar voren en laat hem ten overstaan van de andere aanwezigen een korte speech houden. “Niet slecht”, is haar oordeel na afloop. “Alleen leunde je te veel naar voren.” Frank kijkt na zijn beproeving opgelucht.

Gebrek aan aandacht

Het groepje leergierige JS-leden is behalve uit Hoogeveen afkomstig uit Assen, ‘s-Hertogenbosch, Moordrecht en Apeldoorn. Gebrek aan aandacht voor jongeren door de oude garde is een belangrijke reden om te kiezen voor politiek, in een paar gevallen gaan maatschappelijke thema’s hen nauw aan het hart.

De keuze voor de PvdA is over het algemeen niet diep ideologisch geworteld, maar past bij de eigen opvattingen. De jongeren willen niet gezien worden als ‘ambassadeurs’ van de jeugd die alleen over jongerenonderwerpen kunnen praten, valt uit enkele monden op te tekenen. De één heeft serieuze politieke ambities, voor anderen is het puur een hobby.

Politiek als hobby

Zoals bij de vijftienjarige Eva van der Schoot uit Moordrecht. “Mijn nicht is lid van de JOVD (de jongerenafdeling van de VVD, red.) maar dat vond ik te rechts.” Waarom ze bij de Jonge Socialisten zit? “Ik vind het gewoon leuk om met politiek bezig te zijn, een sportclub is niets voor mij”, zegt de vmbo-leerlinge. Waar andere meiden op dansles of paardrijden zitten, kiest zij voor moties en congressen.

Eva zit op een christelijke school in Ridderkerk, waar ze in haar klas de enige is met een dergelijke liefhebberij. Leeftijdgenoot Alp Guvercin, havo-scholier uit Apeldoorn, wil vooral voor zichzelf de politiek in: hij is bij de JS gekomen om zich ’te ontplooien’. “Veel jongeren weten niet wat er allemaal mogelijk is als je politiek bezig bent. Je doet sociale contacten op, je komt op plekken waar je normaal gesproken niet komt.” Ook in zijn klas is hij de enige die interesse heeft in politiek, hier ontmoet hij zijn geestverwanten.

Het zevenkoppige groepje luistert aandachtig als Richard Moti, met 26 jaar het jongste gemeenteraadslid van Rotterdam, een college geeft over het indienen van moties. “Een motie”, legt hij uit, “moet vooral niet te lang zijn. Houd enkele argumenten achter de hand. Wie meteen te veel in details treedt, vindt altijd tegenstanders op zijn weg.” Het gehoor knikt begrijpend.

Spacecake uitdelen

De laatste workshop: het organiseren van een ‘ludieke actie’. Iedereen verhuist naar de kantine, waar Amsterdam gebroederlijk naast Assen zit, studenten naast vmbo’ers, raadsleden in spé naast scholieren. “We willen elk jaar tijdens het PvdA-congres verwarring zaaien met een onderwerp waar in de partij discussie over bestaat”, legt secretaris van het landelijk bestuur Peter Scheffer uit. Hij benut de aanwezigheid van de nieuwelingen om alvast ideeën op te doen. Dat de JS’ers op het PvdA-congres geen stemrecht hebben, vindt hij een goed thema om aan te snijden.

“Laten we onze monden afplakken”, oppert iemand. “Als mimespelers optreden”, zegt de ander. Een ander stelt voor een doventolk in te schakelen. De sfeer wordt allengs losser. Scheffer denkt nog eens na. Is het misschien beter de veronderstelde langzame besluitvorming in de partij aan de kaak te stellen door potjes stroop uit te delen? “Nee, met een schildpaddenrace”, stelt iemand voor. “Spacecake uitdelen!”, roept Frank uit Hoogeveen, die al minder moeite lijkt te hebben met spreken in het openbaar.

Lid geworden

Reimer de Rooij, de jongen die via internet in Gouda uitkwam, lacht er om. Hij voelt zich thuis tussen de politiek geëngageerde jongeren, zegt hij. “Ik heb een paar jaar geleden op het gymnasium meegedaan met VN-simulaties. Op zo`n manier met politiek bezig zijn, discussiëren enzo, dat begon ik te missen.” Een paar dagen na de trainingsdag is hij lid geworden van de JS.

Eigenlijk zit hij meer op één lijn met GroenLinks, zegt hij, maar hij verwacht bij de PvdA meer voor elkaar te krijgen. Wat dan? “Ik weet nog niet wat ik hier concreet mee wil gaan doen. Zorgkwesties vind ik belangrijk, maar ik ben nog op zoek.” Hij sluit niet uit dat hij ooit de politiek in gaat, maar of Reimer dit jaar al het congres kan bijwonen, weet hij niet: “Dat is helemaal in Groningen.”

Dit is een licht aangepaste versie van een artikel dat ik in 2005 schreef tijdens mijn stage bij NRC/Handelsblad. Het verscheen op 2 januari 2006. Het origineel vind je hier. Foto Ridderzaal: Edi Weissmann via Wikimedia.