Club Nintendo Classic: blauwe game-bijbel
Stel je voor: het is 1992 en je bent een enthousiaste 10-jarige gamer die helemaal gek is van Nintendo-spellen. Je ouders geven je slechts af en toe een nieuw spel cadeau, dus een goede keuze maken is essentieel. Internet bestaat nog niet, dus zijn er geen gamesites, YouTube, blogs, of sociale media om je honger naar informatie over je geliefde hobby te stillen. Hoe voorkom je een miskoop?
In deze tijd zonder digitale bronnen ontvang je een verrassing in de vorm van een blauw tijdchrift met de post. Het heet Club Nintendo Classic en bevat afbeeldingen en verhalen over klassieke games. Je bladert al wel geregeld tijdschriften door in de boekhandel (“Het is hier geen bibliotheek jongeman!”), maar dit blad is anders. Het is gratis en speciaal voor leden van Club Nintendo, de ‘exclusieve’ fanclub voor bezitters van het Nintendo Entertainment System (NES) of een Game Boy.
Klantenbinding
De Japanse spellenmaker Nintendo nam begin jarig negentig de Europese distributie van zijn producten in eigen hand en voerde campagne om de veelal jonge klantjes aan zich te binden. Welk kind wil nou niet bij een club horen? Als je lid werd, kreeg je iedere twee maanden een magazine in de brievenbus met de nieuwste tips en trucs en een overzicht van actuele releases, net zoals dat in de VS al met Nintendo Power gebeurde.
Maar allereerst kreeg je dus het welkomstgeschenk Club Nintendo Classic. De inhoud van dit 50 pagina’s tellende blad betrof vooral klassieke first party-titels voor de NES zoals Mario en Zelda, met uitleg en routekaarten om je door de eerste paar uur heen te loodsen.
Ook de pas uitgebrachte Game Boy kreeg volop aandacht. Met name de draagbare ‘remakes’ van NES-klassiekers kwamen aan bod, zoals Super Mario Land en Castlevania. En Tetris, natuurlijk.
De reden waarom ik het blad zo koesterde (ik nam het zelfs mee op vakantie naar Frankrijk) was simpel: in de tijd dat internet nog een verre toekomstdroom was, moest je je als jonge gamefanaat tevreden stellen met elk schaars screenshotje dat je maar kon vinden. Club Nintendo Classic bood die volop, inclusief artwork en walkthroughs.
Schatkaart
Wat zeker bijdroeg aan mijn liefde voor dit blaadje, was dat er een typische Nintendo-mystiek omheen hing. Ik weet niet of jonge gamers dat nu ook nog voelen wanneer ze een gameblad lezen, maar in die tijd leek een dergelijke uitgave een routekaart te zijn naar een andere wereld, eentje waarin je je helemaal kon verliezen en waarin jij de held was.
De vormgeving droeg daaraan bij. De vele pijltjes en kaders gaven elke pagina het uiterlijk van een schatkaart. De strookjes met de level-layout (zie hieronder) maakten veel indruk, omdat het een nooit eerder vertoond kijkje achter de schermen van het game-design bood.
Ik heb het blad gelukkig altijd bewaard. Bij het doorbladeren op latere leeftijd ontdek je gekke dingen die je vroeger niet opvielen. Bijvoorbeeld het taalgebruik, dat soms behoorlijk krom is. Het blad is waarschijnlijk vertaald uit het Engels, door iemand die enkel gewapend was met een Prisma-woordenboekje en zelf waarschijnlijk niets wist over de beschreven games.
Mooi voorbeeld: de stralen (‘beams’) die de eerste eindbaas in The Legend of Zelda op hoofdpersoon Link afvuurt, heten in de vertaling ‘balken’. Tja, beams kun je zonder context ook vertalen als balken, maar heb je ooit een draak balken zien schieten? Nou dan. Gelukkig nemen ontwikkelaars en uitgevers de lokalisatie van hun producten tegenwoordig serieuzer.
Missing in action
Erg vreemd is dat een heleboel klassieke Nintendo-games niet aan bod komen. Kid Icarus, Balloon Fight, Ice Climbers en Donkey Kong zijn nergens te bekennen, terwijl dit toch ‘classics’ zijn van de bovenste plank. Belangrijke 3rd party-titels als Gradius, Megaman en Castlevania komen er bekaaid vanaf met slechts enkele regels in het tips en trucs-gedeelte.
Daarentegen heeft een titel als Teenage Mutant Ninja Turtles twee volle pagina’s gekregen. Op zich begrijpelijk omdat de Turtles in deze periode enorm populair waren, maar een ‘classic’ was deze titel toen nog niet echt.
Het Metroid-gedeelte is een interessant stukje game-geschiedenis. Samus Aran werd in deze tijd nog consequent aangeduid met ‘hij’. Dat Samus eigenlijk een vrouw is, kwam namelijk pas als grote onthulling wanneer je Metroid uitspeelde.
Ook de Morphing Ball heeft hier nog zijn eerste, Japanse naam: Maru Mari. Betekent zoiets als rollende bal, heb ik me laten vertellen. En wist je al dat de eerste Metroid zich in het ‘verre’ jaar 2000 afspeelde?
Het blad bevat twee stripverhalen, vooral bedoeld om accessoires zoals de turbo controllers MAX en Advantage aan te prijzen. Niemand had die ooit nodig omdat de op zichzelf al vrij revolutionaire standaardcontrollers gewoon prima werkten. Alleen de Zapper was onmisbaar bij de digitale eendenjacht.
Let trouwens vooral op het laatste plaatje van bovenstaande strip, waar Mario en de rode alien gebroederlijk met zijn tweeën Metroid spelen (Voor de leken: het is een éénspelerspel).
Club Nintendo Classic is pure nostalgie. De inhoud was voor ouders onbegrijpelijke abracadabra en dat maakte het natuurlijk des te leuker. Gamejargon als warpzone, bonusfase en verborgen champignonnen, dat waren zaken waar alleen 10-jarige gamefanaatjes iets van begrepen.
UPDATE: De hele uitgave is online te lezen en via Scribd zelfs te downloaden (wel even inloggen). Bij dezen:
Heb dat blad ook nog!
Zou het wat op leveren?
Of raakt men dit aan de straatstenen niet kwijt?
Waarschijnlijk is de nostalgische waarde stukken groter dan de geldelijke.
Erg leuk artikel. Heel herkenbaar: ik nam het blad ook mee op vakantie naar Frankrijk.
Nu ik het weer opnieuw lees vallen inderdaad de ‘gekke dingen’ op. In de eerste strip (over de gameboy) staan al wat foutjes, zoals ‘nU’, ‘gghad’ en ‘A1s’ (ipv een L staat er het nummer 1).
Sommige dingen waren eigenaardig, maar stonden ook zo omschreven in de Engelse versie. Zoals de Mario Land 1 Wereld 1 pagina (dit is pagina 7), waar het rechter middelste blok eindigt met:
NL: ‘Neem het mee en geef jezelf een extra leven… want dat verdien je!’.
EN: ‘Take it and give yourself an extra life… you deserve it!’
Het valt wel op dat de Nederlandse vertaler overal 3 uitroeptekens gebruikt ipv 2 uitroeptekens zoals in de Engelse vertaling.
Maar de vertaling die mij het meest opviel stond op pagina 6:
EN: ‘… help Mario to become Super Mario by finding a Super Mushroom. Find a Fire Flower, and Mario becomes Superball Mario.’
NL: ‘… moet je Mario helpen om Super Mario te worden door een Super-Paddestoel te vinden. Vind je bovendien een Vuurbloem, dan wordt hij zelfs Super de Super Mario’
Dus ‘Superball Mario’ werd ‘Super de Super Mario’.
Als kind heb ik ook menig uur zitten fantaseren over die bijzondere 2 controllers (MAX en Advantage). Een daarvan die de mogelijkheid had om games in slow motion af te laten spelen. Ondanks dat het blad, zoals je al schijft, eigenlijk gewoon een promotieblaadje was, heeft het menig uur van mijn jeugd gevuld en heb ik er leuke herinneringen aan. Maar koesterden wij dit blad vooral vanwege de schaarste (van informatie)? Als we toen al in een wereld hadden geleefd met veel meer aanbod hadden we waarschijnlijk onze ‘dorst naar kennis’ op veel meer manieren gestild, ipv hetzelfde ‘werk’ steeds weer opnieuw te bestuderen. Dit zal vast wel de ervaring zijn van de kinderen die nu (of eigenlijk de afgelopen ~20 jaar) opgroeien. Of dat beter of slechter is weet ik niet – het is in ieder geval heel anders. Hoe dan ook: ik kijk nostalgisch terug op de ‘mystiek’ die het destijds had voor mij.
Het is precies zoals je zegt: de informatie was schaars, dus las je het weinige materiaal dat je wél had steeds opnieuw.