Bijna Jedi’s: de breingoeroes van Dreams of Danu
Dit artikel is eerder verschenen op de website van Control en in Control Magazine #24
Het vierkoppige team van Dreams of Danu wil brain-computer interfaces eindelijk uit de science-fiction hoek halen en laten zien wat je er nu écht mee kunt.
Het zijn spannende namen die ontwikkelaars van brain computer-interfaces (BCI’s) aan hun producten geven: de Epoc van Emotive Industries, de Mindwave van Neurosky en de Neural Impulse Actuator van BCInet. De apparaten zelf zien er zo mogelijk nog intimiderender uit, vooral de Epoc met zijn vele sensoren. Voor de jongens van Dreams of Danu zijn de tools dagelijkse kost.
Het viertal Wouter Ram (22), Floris Versendaal (25), Remi Newton (26) en Jan Jonk (29) –op de foto boven van links naar rechts, maakt games die je met je hersenen bestuurt. De eerste drie voeren het woord tijdens een gesprek met Control, programmeur Newton is de stille man die alles nauwlettend in de gaten houdt.
“Spelers zijn gewend bij games meteen feedback te krijgen, maar met BCI’s kun je geen Jedi-achtige gedachtencommando’s uitvoeren”, haalt designer en artiest Versendaal ons meteen uit de droom. Geen actiegames dus waar je “SCHIET”, “RENNEN” en “NAAR RECHTS” denkt. Maar een game maken die met behulp van een BCI reageert op gemoedstoestand, aandacht en concentratie, dát kan al wel.
Afstudeerproject
De vier game designers kennen elkaar sinds hun studietijd aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Jonk studeerde Interaction Design, de andere drie Game Design and Development. In de derde klas richtten ze samen Dreams of Danu op, dat zich toen nog richtte op ‘traditionele’ games. Min of meer per toeval kwamen ze in aanraking met BCI’s, een onderwerp waar Versendaal en Jonk besloten op af te studeren.
“Ik maakte een Breakout-achtige game die je gewoon met muis en toetsenbord bestuurt, maar waar de gameplay en moeilijkheidsgraad verandert door middel van feedback die de BCI doorgeeft,” zegt Versendaal. Jan Jonk ontwierp Ker of Eden, dat een meditatieve ervaring bood. “Ik wilde onderzoeken of je gedachten van gebruikers door middel van geluiden kunt sturen” (Het antwoord bleek ja). Het zijn kleine stapjes, erkennen de heren. Maar het temperen van te hoge verwachtingen is een vast ritueel dat Dreams of Danu opvoert voor gebruikers en klanten.
“Je kalibreert jezelf net zozeer als het apparaat”, vult Ram aan. “Als je minder lekker in je vel zit of meer koffie op hebt dan bij de vorige speelsessie, kan het gebeuren dat je hersengolven ineens niet meer worden herkend. Daar zit voor ons een uitdaging: mensen helpen dezelfde gedachten terug te halen.” De vergelijking met meditatieve mantra’s is snel gemaakt, beaamt het viertal.
Thuisgebruik
De Epoc is de meest krachtige van de BCI’s, maar Neurosky’s Mindwave is stukken goedkoper en daarom geschikt voor thuisgebruik. “We willen commerciële games maken die in de online winkel van Neurosky verschijnen”, zegt Jonk. “De Epoc gebruiken we vooral om te experimenteren.” De games die Dreams of Danu op stapel heeft staan zijn Block en Neurobomb (werktitels). De eerste is een voortzetting van Floris’ afstudeerproject. Bij de tweede game is het doel met een bom zoveel mogelijk blokken weg te vagen. Hoe beter je je concentreert, hoe groter de explosie.
“Dat is het niveau waarmee je moet beginnen”, maakt Jonk duidelijk. De designers van Dreams of Danu vinden de voorbeeldgames die ze aantreffen bij softwarepaketten voor huidige BCI’s teleurstellend. Die wekken volgens hen teveel de indruk dat directe controle over een spelobject allang gesneden koek is. “Niet om arrogant te doen, maar we denken dat de games die wij in de Neurosky-store gaan uitbrengen, met kop en schouders boven de rest uitsteken. Wij scheppen geen torenhoge verwachtingen, maar willen gebruikers stap voor stap klaarstomen voor deze toch wat spannende, nieuwe technologie.”
BCI’s en games
Onderzoekers die met BCI’s werken, kijken met belangstelling naar de game-toepassingen van bedrijven als Dreams of Danu. Dat komt volgens Jan Jonk omdat ze als een van de weinige partijen een “mentale interface” scheppen. Jan: “Gebruikers die een BCI testen, willen niet in een kamertje constant hun pink optillen, zoals nu gebeurt. Wat in veel tests ontbreekt, is immersie in een echte game-omgeving.” Belangrijk, vindt hij. Want wanneer iemand in de flow zit van een game, treedt een min of meer constante focus op. Dreams of Danu is in gesprek met klanten over toepassingen in de welness-hoek en serious games.
Brain-Computer Interfaces
De Mindwave van Neurosky meet enkel de “focus” van de gebruiker. De Epoc is stukken duurder, maar registreert ook gemoedstoestanden en cognitieve activiteit. Wouter Ram: “Het duurt een half uur voordat je die kunt gebruiken, want je moet ‘natte sensoren’ aanbrengen voor betere geleiding van de elektrische stroompjes in je hersenen.” De Epoc wordt veel gebruikt door neurowetenschappers en voor medische toepassingen. “Het heeft een gigantische wow-factor, maar tegelijk is er veel scepsis over de werking”, weet Jan Jonk. En dan zijn er nog zorgen of zo’n apparaat je hersenen niet frituurt. Onzin, zegt het viertal. “Ze meten alleen hersengolven.”
Wat kost een BCI?
Neurosky Mindwave: $99
Neurosky Mindset: $199
Emotiv Industries Epoc: $300
BCInet Neural Impulse Activator: $300
