Vergaderpraat en kantoorklets: vijf tenenkrommende voorbeelden

Iedereen die in een kantooromgeving werkt, is ermee bekend: vergaderlulkoek en bestuurdersblabla. Klinkende termen waarmee je de leegte in je betoog kunt verdoezelen of gewoon krachtig overkomt op je toehoorders. Denk aan woorden en zinsnedes als synergie, win-win, proactief, benchmarken, bottlenecks, deliverables, iets over de schutting gooien, piketpaaltjes slaan, escaleren, terugkoppelen en aanhaken.

We doen het bijna allemaal, het gaat als vanzelf. Blijkbaar is er sprake van een soort ‘follow the leader’-gedrag, want als de opperbaas dergelijke woorden gebruikt, volgt het voetvolk al snel.

Omdat ik zelf ook maar een simpele kantoorlul ben, betrap ik mijzelf ook wel eens op nietszeggende holspraak als terugkoppelen en aanhaken. Gelukkig heb ik het (bijna) nooit zo bont gemaakt als bij onderstaande vijf voorbeelden van kantoorklets. Omdat ze gewoon te erg zijn, te vergezocht of gewoon te irritant.

Zwaluwstaarten

We hadden al het ‘bilaatje’, wat een tergend infantiele term is voor een tweegesprek. Maar omdat bestuurlijke beeldspraak nog altijd net even kreupeler kan, is daar thans het (werk)woord ‘zwaluwstaarten’. Voor wie niet snapt wat een zwaluwstaart te maken heeft met een 1 op 1-gesprek: Timmerlieden hebben het over een zwaluwstaartverbinding wanneer de uiteinden van twee stukken hout als ‘zwaluwstaarten’ in elkaar grijpen (Zie afbeelding).

In managementland verwijst de term blijkbaar naar het ‘samenkomen’, de ’twee delen die een geheel worden’ en dan onderling afstemmen of iets dergelijks. Het klinkt in elk geval lekker interessant: “Kunnen Piet en jij nog even zwaluwstaarten over dit onderwerp?”

Uitnutten

Het klinkt als een samentrekking van ‘benutten’ en ‘uitdiepen’ en betekent zoiets als ‘volledig benutten’, ‘helemaal te gelde maken’. Een voorbeeldzin zou zijn: “De laatste campagne heeft veel bekendheid opgeleverd voor ons merk, laten we dit uitnutten door onze prospects één voor één na te bellen.”

Benutten of uitdiepen zouden prima volstaan, maar uitnutten klinkt zo mogelijk nóg grondiger. Je benut het niet alleen, nee, je nut het he-le-maal uit. Maar dan ook echt tot de bódem. Iemand wees me erop dat ’to nut’ een vulgaire Amerikaanse term is voor klaarkomen. Vanwege mijn onverbeterlijke puberbrein kan ik dus niet meer horen dat iets ‘uitgenut moet worden’ zonder in lachen uit te barsten.

Valorisatie en kennisdisseminatie

Nodeloos ingewikkelde termen voor heel eenvoudige begrippen. Valorisatie betekent zoiets als: kennis omzetten in commercieel waardevolle producten of diensten. Niet verwonderlijk is het woord de rigeur in de vergaderkamers van het hoger onderwijs.

Waarom voor dit toch niet zo heel lastige concept een term uit het Marxisme is gekozen dat zeker driedubbele woordwaarde oplevert bij een potje Scrabble, mag Joost weten. Uit het Wikipedia-artikel waar ik hierboven naar link, kun je opmaken dat het woord onder invloed van de EU zijn huidige betekenis heeft verworven. Ik vind het lollig hoe (ooit) communistisch jargon uiteindelijk als schoolvoorbeeld van neoliberalisme in ons taalgebruik is terechtgekomen.

Kennisdisseminatie staat eigenlijk ten dienste van valorisatie: het betekent gewoon kennisverspreiding. Zorgen dat kennis niet op één plek blijft, maar haar weg vindt naar belanghebbenden, partners of het publiek. Helemaal mooi als je daarmee die kennis weet te… inderdaad: valoriseren.

Laaghangend fruit/quick win

Ben je net ergens aan de slag gegaan? Moet je jezelf nog een beetje bewijzen? Zorg dan dat je allereerst voor de quick wins gaat, het laaghangend fruit plukt. In hedendaags kantoorlingo betekent dit zoiets als ‘makkelijke, voor de hand liggende verbeteringen van een bestaand product of dienst. Zodat je met een paar kleine aanpassingen al een groot positief effect tot stand brengt.

Laaghangend fruit klinkt wat poëtischer, maar heeft eigenlijk een negatieve lading: de makkelijke prooi, het voor de hand liggende. Op zich een goede gedachte wanneer een grondige aanpak teveel tijd vergt, maar het risico is dat je teveel blijft hangen in ‘quick win-denken’ waardoor het bij oppervlakkige aanpassingen blijft. Die zijn tenslotte lekker zichtbaar en kosten niet al teveel moeite. Terwijl ingrijpende projecten of reorganisaties meer inspanning kosten en niet meteen resultaat opleveren.

Ergens een klap geven op geven

Schiet het niet op met dat ene duurzaamheidsproject? Wil het niet vlotten met de aanmeldingen voor je managementcursus? Duurt het uitrollen van die nieuwe huisstijl te lang? Geef er dan eens een klap op! Je zult zien dat alles daarna op rolletjes loopt.

Ergens een klap op geven is ideale vergaderpraat: het klinkt ontzettend daadkrachtig, maar het blijft vaag welke bezigheden dit vereist. Het is een echte bazenterm: “Theo, wil jij er een klap op geven?” Daarmee suggererend dat alles wat er nodig is één ferme tik is.

Je zou ook kunnen zeggen: de knoop doorhakken. Maar dat klinkt weer té daadkrachtig: een eenmaal doorgehakte knoop krijg je niet meer gerepareerd. Degene die de knoop doorhakt, krijgt de verantwoordelijkheid. En de zwartepiet als het misgaat. Dan toch maar die klap (met de vlakke hand dan), die laat geen sporen na.