RPG’s voor de Super Nintendo (4): Must play – Amerika
Welke RPG’s voor de Super Nintendo die in Noord-Amerika zijn uitgebracht, behoren tot de topklasse? Dat lees je in onderstaand overzicht. Voor alle games in de ‘Amerika’-categorie geldt dat ze destijds éérst in Japan uitkwamen, toen zijn vertaald voor de Amerikaanse markt, maar niet in Europa zijn verschenen. Net zoals bij de Europese overzichten vermeld ik heruitgaven en ge-update versies.
Final Fantasy III (VI)
De Final Fantasy-reeks was het paradepaardje van RPG-koning Square en volgens de officiële telling is dit de zesde in de reeks. Omdat in de VS pas twee delen waren uitgebracht, is deze gepresenteerd als het derde deel. In Final Fantasy III neemt een groep vrijheidsstrijders het op tegen een dictatoriaal keizerrijk dat speelt met ontembare oerkrachten. De atoombom-metaforen zijn nooit ver weg in dit soort Japanse games.
Het spel weet met koddige figuurtjes een overtuigend verhaal te vertellen over verraad, verlies, liefde, leven en dood. Voor de uitstekende lokalisatie mogen we vertaler Ted Woolsey dankbaar zijn, die daar slechts een paar weken de tijd voor kreeg.
Final Fantasy III heeft een recordaantal speelbare personages, veertien als je de verborgen karakters meetelt. Ze hebben allemaal unieke vaardigheden. De ene kan waardevolle voorwerpen stelen, de ander leert magie van vijanden en weer een ander gebruikt Street Fighter-achtige special moves.
Er is niet echt één hoofdpersoon: de nadruk ligt telkens op de een of de ander, afhankelijk van waar je bent in het verhaal. Toch is tovenares Terra de spil. Niet alleen één van de beste vrouwelijke personages in een game, maar gewoon één van de beste tragische heldinnen die de hedendaagse vertelkunst heeft voortgebracht.
Het geheel wordt omlijst door de mooiste muziek op de SNES. Klassiek is de opera-scène, waarin één van de personages een aria zingt en je als speler de tekst moet ‘aangeven’. Doet het live nog steeds goed.
De SNES-versie is alleen in Amerika verschenen. De heruitgave op de Playstation One en remake op de Game Boy Advance kwamen beiden in Europa uit. Er is een HD-remake voor smartphones en Steam, die vanwege de ronduit lelijke art style veel kritiek kreeg. De originele versie staat op de SNES Classic Mini, die alleen al daarom de moeite waard is.
Chrono Trigger
Het ambitieuze project dat Square moest kortwieken omdat de CD-uitbreiding voor de SNES niet doorging, werd in tweeën gehakt en afzonderlijk doorontwikkeld. De ene game werd het sterk ingekorte Secret of Mana, de andere Chrono Trigger.
Dit epos over een groep tijdreizigers staat op hetzelfde hoge niveau als Final Fantasy III. Recensenten doen vaak nogal plechtig over het verhaal, maar er zit juist veel humor in. Het spel neemt zichzelf minder serieus dan veel andere RPG’s. Juist die luchtigheid helpt om de aanwezige diepzinnige momenten gewicht te geven.
Een jongen met de toepasselijke naam Crono (zonder h) leert per ongeluk tijdreizen als neveneffect van een haperende uitvinding die hij op een kermis uitprobeert. Dat leidt tot de ontdekking dat een buitenaards monster in de nabije toekomst de wereld verwoest.
Dit wezen blijkt zich al eeuwenlang onder het aardoppervlak te verbergen, wachtend op het juiste moment. Crono en zijn vrienden hebben millennia nodig om dit snode plan te stoppen. Gelukkig hebben ze alle tijd.
Wat maakt dit nou zo’n klassieker? Onder andere de prachtige pixel art: de personages, achtergronden en locaties zouden in een museum voor 16-bit graphics kunnen hangen. Zoveel sfeer met zo weinig middelen creëren is een kunststukje. Het spel heeft een onvergetelijke soundtrack en veel replay value vanwege de twaalf mogelijke eindes. Chrono Trigger vergt het uiterste van de Super Nintendo.
Schandalig dat Europese gamers deze titel destijds moesten missen. De SNES-versie is alleen in de VS verschenen, net als de re-release op de Playstation als onderdeel van Final Fantasy Chronicles. De Nintendo DS-versie is uiteindelijk wél in Europa uitgekomen. Als ik de website van Nintendo mag geloven, is het hier ook te koop via de Wii Virtual Console. Het spel schittert zoals eerder gezegd door afwezigheid op de SNES Classic Mini.
Super Mario RPG
Deze RPG met Nintendo’s mascotte Super Mario in de hoofdrol kon natuurlijk alleen worden toevertrouwd aan Square. Het is één van de laatste games die de ongekroonde RPG-koning maakte voor Nintendo vanwege de ruzie over de CD-uitbreiding (Okee, laatste keer dat ik het daar over heb).
Mario gaat hier voor het eerst op de RPG-tour en dat pakt bijzonder goed uit. Leuk om personages, locaties en klassieke Mario-voorwerpen als de superpaddenstoel te zien in een compleet andere context. Het verrijkt de Mario-wereld, die tot dan toe vooral van opzij bekeken en van links naar rechts aan spelers voorbij trok.
In de meeste turn-based RPG’s deel je commando’s uit aan karakters en voeren ze die braaf uit. Dat is te passief voor Mario. Je kunt in deze game daarom extra schade doen door op het moment dat je personage aanvalt, nogmaals op de actieknop te drukken. Andersom kun je je op deze manier ook verdedigen. Door het toegevoegde real-time element zit je in deze game dichter op de huid van de spelfiguren dan in tradionelere RPG’s.
Super Mario RPG is de geestelijke voorloper van titels als Paper Mario (Nintendo 64) en Mario & Luigi: Superstar Saga (Game Boy Advance), die door het aan Nintendo gelieerde Intelligent Systems zijn ontwikkeld. Deze latere titels behielden de actieve inbreng tijdens gevechten en mini-games.
Dit spel had een primeur: de loodgieter in zijn rood met blauwe pakje vecht voor het eerst zij-aan-zij met aartsvijand Bowser. De twee vinden elkaar in de strijd tegen de Smithy Gang, dieven die Bowser’s kasteel hebben ingepikt.
De vrolijke loodgieter doet ook een aantal nieuwe vrienden op die verder in geen enkel ander Mario-spel zijn verschenen, schijnbaar vanwege gedoe met de rechten. De SNES-versie is alleen in de VS verschenen. In Europa beschikbaar op de SNES Classic Mini en de Wii Virtual Console.
Earthbound
Een boodschap uit de toekomst waarschuwt een gewone jongen voor de komst van een allesvernietigend buitenaards wezen. Waar hebben we dat eerder gehoord? Inderdaad, het plot van Earthbound lijkt oppervlakkig bekeken op dat van Chrono Trigger. Maar de twee games verschillen hemelsbreed.
Hier geen middeleeuws-aandoende fantasy-wereld. Earthbound speelt in een provinciestadje in een fictieve versie van het hedendaagse Amerika. De jongen Ness wordt ’s nachts opgeschrikt door een neerstortende meteoriet. Die blijkt een boodschapper te bevatten uit de toekomst, een honingbij genaamd Buzz Buzz die Ness meedeelt dat hij één van de uitverkorenen is om het onaardse monster Giygas te stoppen.
De toon van het spel is volkomen absurdistisch en spot met allerlei RPG-clichés. De moeder van Ness heeft een krankzinnig vertrouwen in haar 13-jarige zoon en stuurt hem met een dikke kus de wijde wereld in. De burgemeester van het stadje rekent vervolgens op Ness om een bende criminelen op te rollen en de politie werpt om de haverklap wegversperringen op, ‘want dat is onze specialiteit’. Knipoog naar de praktijk in oude RPG’s om de speler op één plek vast te houden als er nog een opdracht moet worden vervuld.
Om de zoveel tijd komt een fotograaf naar beneden zweven die je team op de foto zet onder het roepen van “Say fuzzy pickles”. De gevechten spelen zich af tegen psychedelische achtergronden en de muziek is af en toe expres disharmonisch. In het begin vecht je tegen straathonden en ‘hatelijke kraaien’, maar al snel neem je het op tegen creaturen die zelfs Salvador Dalí nog een tikkeltje curieus zou vinden. Wellicht niet verwonderlijk flopte de game volkomen, maar het heeft in de loop der jaren een grote schare fans verzameld.
Ook ik heb nooit interesse gehad in Earthbound. Pas onlangs heb ik het voor het eerst gespeeld en leerde ik deze ongewone titel op waarde schatten. Grappig genoeg deed het me denken aan South Park: The Stick of Truth uit 2014. Ook een RPG over kinderen in een Amerikaans provinciestadje doorspekt met absurde humor.
De SNES-versie van Earthbound is alleen in de VS verschenen en kwam met een uitgebreide walkthrough en scratch & sniff-kaartjes met geuren uit het spel. Een heruitgave op Game Boy Advance heeft Japan nooit verlaten. In Europa beschikbaar op de SNES Classic Mini en de Wii U eShop, maar de geurkaartjes ontbreken.
Door naar de nice to play-RPG’s of alvast naar de RPG’s die je mag overslaan (Amerika).
De overige delen in deze reeks:
