Stateside (8): Hoe Obama een beetje hulp kreeg
Dit bericht plaatste ik oorspronkelijk op 10 november 2008 op mijn waarbenjij.nu-weblog, een paar dagen na de verkiezingen. Het is duidelijk dat ik me behoorlijk liet meevoeren door de euforie en me zelfs ietsje ‘linkser’ ging voelen. Daarvan ben ik inmiddels alweer genezen, dus geen paniek.
Maandag 10 november 2008
Zoals de hele wereld inmiddels weet, is Barack Obama door het Amerikaanse volk gekozen als 44ste president van de Verenigde Staten. Dat is hier op de campus en in Santa Barbara uitbundig gevierd, want deze omgeving is grotendeels in handen van de Democratische partij, de partij van Obama.
Ik zal er geen geheim van maken dat ik vanaf het begin zéér op de hand was van Obama. De kop van George W. Bush was ik na acht jaar inmiddels kotsbeu en hoewel Obama’s Republikeinse tegenstrever John McCain een oorlogsheld is, ontbrak het hem aan charisma en een inspirerend verhaal.
Ondanks mijn aangeboren cynisme kon ik geen weerstand bieden tegen het verhaal van de jonge, charismatische Obama, die geschiedenis schreef als de eerste zwarte president van de VS. Hij heeft ook nog eens de manier waarop in de VS campagne wordt gevoerd totaal veranderd (Obama heeft een recordaantal jonge kiezers getrokken en is de eerste kandidaat die zeer proactief gebruik heeft gemaakt van internet). Vooral onder de studenten op UCSB was de keuze duidelijk. De hoogopgeleide jeugd koos voor Obama, maar een nipte meerderheid van de andere kiezers dus ook.
Toch kwam die overwinning niet uit de lucht vallen.
Het probleem met jonge kiezers is namelijk dat een groot deel van hen niet stemt. Vaak komt dat omdat ze zich vergeten te registreren. Anders dan in Nederland, moet je je in Amerika van tevoren laten inschrijven als kiezer. Doe je dat niet, dan mag je niet stemmen. Het stelt in principe weinig voor om het registratieformulier in te vullen, maar de noodzaak om je weken van tevoren verplicht in te moeten schrijven, is voor een aanzienlijk deel van de bevolking te veel moeite. Wie houdt er nou van formulieren invullen? Dat ze daarmee hun democratische recht verspelen om de machtigste persoon van het westelijk halfrond te kiezen, tja… jammer dan.
Onbetrouwbaar zooitje
De Republikeinse partij is gebaat bij een zo moeilijk mogelijk stemproces voor Amerikaanse burgers. Jongeren, immigranten, mensen in achterstandsposities en mensen die nog nooit hebben gestemd, neigen ernaar om áls ze stemmen, te kiezen voor een Democraat. Door maar zoveel mogelijk spaken in de wielen te steken van het kiesproces, hopen de Republikeinen op winst. Dat is de afgelopen jaren twee keer gelukt. Zo beroofde de partij acht jaar geleden in Florida (waar de broer van George W. gouverneur is), kiezers die ooit in de cel hadden gezeten van hun stemrecht.
Stemmachines bleken onbetrouwbaar, stembiljetten zo onduidelijk dat het gevaar bestond dat Amerikanen per ongeluk het verkeerde hokje zouden aankruisen. Speciale telefoonteams tijdens de verkiezingen in 2004 belden oudere mensen op met de mededeling dat ze zich niet meer hoefden te laten registreren. Onzin natuurlijk, waardoor heel wat burgers hun stem dat jaar verloren zagen gaan.
Wie meer wil weten over de manier waarop Obama de verkiezingsrace heeft gerevolutioneerd, moet er maar één van de honderden krantenartikelen, internetsites of tv-programma’s over dit onderwerp op naslaan. Feit is dat hij veel te danken heeft aan duizenden vrijwilligers. Vrijwilligers die bijvoorbeeld de gang van zaken in stembureaus in de gaten hielden. Vrijwilligers die tijdens de verkiezingsdag met hun eigen auto heen en weer pendelden tussen bejaardenhuizen, achterstandswijken en stembureaus om iedereen die niet op eigen gelegenheid naar de ‘polling booths’ kon gaan, van vervoer te voorzien. En dan heb ik het nog niet eens over de vele kleine donaties die Obama heeft gekregen, veelal via internet.
‘Stemmen, stemmen en nog eens stemmen’
Ook op UCSB waren de Obama-fans actief. Op een campus waar je voor elke hobby, levensbeschouwing of huidskleur een aparte vereniging hebt, mogen de ‘Campus Democrats’ niet ontbreken. Wekenlang heeft dit clubje van jonge Obama-aanhangers gezwoegd voor de overwinning. Ze gingen langs de deuren van Isla Vista om studenten als kiezer te registreren, deelden folders en flyers uit met stemadviezen, hielden luidruchtige demonstraties en nodigden gastsprekers uit die allemaal één boodschap hadden: ‘Ga stemmen, stemmen en nog eens stemmen. En sleur vervolgens andere studenten hun bed uit en schop ze het kieshokje in.’ De organisatie heeft succes geboekt: UCSB is de universiteit met de meeste geregistreerde kiezers van het land gebleken. Van dit aantal is 90 procent daadwerkelijk gaan stemmen, een opvallend hoog percentage.
In de weken voor de verkiezingen zag het rond de campus zwart van de affiches, billboards en spandoeken. Dat ging om méér dan alleen Obama. Zo konden de inwoners van Santa Barbara County op 4 november niet alleen een nieuwe president kiezen, maar ook een nieuw congreslid om hen in Washington D.C. te vertegenwoordigen, een senator voor de staatssenaat in de Californische hoofdstad Sacramento, een District Supervisor (een soort bovenregionale burgemeester), een nieuwe rechter, een nieuwe gemeenteraad, een nieuwe schoolraad en bovendien stonden er een stuk of 12 ‘propositions’ (wetsvoorstellen) op de rol, waar de Californiërs in referenda hun mening over mochten geven.
De belangrijkste daarvan waren Prop 4 en Prop 8. Als een meerderheid van de bevolking ‘ja’ tegen Prop 4 zou zeggen, was het voortaan verplicht voor meisjes om hun ouders in te lichten wanneer ze een abortus wilden. Prop 8 ging over het onwettig verklaren van het homohuwelijk. Niet verwonderlijk gaven de ‘Campus Dems’ als stemadvies een keihard NEE tegen deze voorstellen. En dan was er ook nog ‘Measure A’, een maatregel die beter openbaar vervoer, betere wegen en minder vervuiling mogelijk moest maken. Deze maatregel leek eigenlijk alleen maar aanhangers te hebben, maar toch moest er over worden gestemd.
Vrijwilligersactiviteiten
Het leuke aan dit alles is dat iedereen een taak als vrijwilliger op zich mag nemen. Dus ook ik. En dat is precies wat ik heb gedaan de afgelopen weken. Toegegeven, mijn bijdrage valt in het niet bij de honderden uren die sommige Amerikaanse studenten in hun activiteiten hebben gestopt, maar toch heb ik op bescheiden schaal m’n steentje bijgedragen. Zo ben ik op een zeldzaam regenachtige zaterdagmorgen kiezers gaan registreren op Del Playa Drive. Elk halfdronken, halfnaakt feestbeest dat je in deze partystraat weet te registreren, voelt als een overwinning. Op andere momenten heb ik ‘door knockers’ aan deuren gehangen. Dat zijn folders die je aan de deurknop hangt met daarop alle stemadviezen die de Campus Democrats zijn overeengekomen.
Ook heb ik op verkiezingsdag een ‘dorm storm’ gedaan. Dat wil zeggen dat je de slaapvertrekken van de eerstejaars binnenvalt en ze vriendelijk, doch dringend vraagt of ze al gestemd hebben. Zo nee, dan zet je je strengste gezicht op en vertel je dat ze dat dan maar eens héél snel moeten doen. Tot mijn verrassing hadden de meeste eerstejaars die ik benaderde al gestemd, getuige de stickers met daarop ‘I Voted’ op hun kleding. Enkelen die nog niet hadden gestemd, sprongen in de houding bij het zien van onze boze blik en gingen zo snel ze konden naar het stemlokaal. Eenmaal teruggekomen lieten ze ons trots hun sticker zien.
Bij het registreren van kiezers en de stemhokjes inschoppen van studenten maakte het ons overigens niets uit op wie er gestemd werd. Dát jongeren gingen stemmen was het doel. Campagne voeren was bij dat soort activiteiten zelfs verboden.
Samen met Forrest, een Amerikaanse student politicologie, hing ik op verkiezingsdag al om zes uur ’s morgens door knockers aan de deuren in Isla Vista. Hoewel ik deze dag ook moest studeren, heb ik overdag gelukkig veel meegekregen van de opgewonden sfeer die er heerste in de straten van I.V. De rijen bij de stemlokalen waren lang, de Campus Democrats liepen overal luidruchtig te zijn, er was een bijeenkomst aan de voet van Storke Tower en ’s avonds verzamelden alle Democratische vrijwilligers van Santa Barbara zich in downtown-restaurant Stateside om de uitslag van deze historische verkiezing af te wachten. Aangezien ik me een vrijwilliger mocht noemen, was dit partijfeestje ook voor mij toegankelijk.
Feest in de straten
Ik wist de uitslag al voordat ik er aankwam. Onderweg in de bus belde mijn Nieuw-Zeelandse huisgenoot Dylan me op en deelde me nuchter mee dat Obama had gewonnen. Ik deelde dit nieuws met de rest van de bus, de zwarte dame in de stoel voor me pakte m’n hand vast en kon haar geluk niet op. In de straten van Santa Barbara reden auto’s toeterend rond, met vlaggen uit de ramen gestoken. De sfeer bij de Democraten was natuurlijk uitzinnig. Niet alleen was Obama president geworden, ook op lokaal niveau wisten de Democratische kandidaten (en de door de Democraten gesteunde onafhankelijke politici) succes te halen.
Zo won voormalig UCSB-professor Hanna-Beth Jackson een zetel in de staatssenaat, ene Doreen Farr werd met een krappe meerderheid District Supervisor en een geface-lifte dame genaamd Lois Capps mocht haar stoeltje in het congres in hoofdstad Washington behouden: ze was herkozen. Measure A kreeg het groene licht en Prop 4 de genadeslag. De enige smet op het progressieve blazoen was anti-homohuwelijk-voorstel Prop 8, dat met 52 procent werd aangenomen. De universiteitskrant Daily Nexus noemde dat de volgende dag in het hoofdredactioneel commentaar op schrille toon ‘een schande voor Californië’. Het sociale laboratorium van het vrije westen had het op dit punt laten afweten, maar verder kon iedereen tevreden zijn.
Overigens bleek vandaag (10 november) dat het nog niet helemaal zeker is of de hierboven besproken Hanna-Beth Jackson en Doreen Farr hebben gewonnen. Blijkbaar zijn enkele stemmen nog ongeteld. Ach ja, het belangrijkste is in ieder geval dat Amerika een president krijgt die de idealen van het land weer wat eer aan kan doen.
Met dank aan ondergetekende, een héél klein beetje dan.
Disclaimer: Obama’s imago was die van sympathieke outsider, maar hij had het nooit kunnen redden zonder steun van het gestaalde kader van de Democratische partij. Wiens lijn hij als president trouw volgde, alle beloftes van ‘change’ ten spijt.
Dit zeg ik maar even om duidelijk te maken dat ik de roze bril waarmee ik destijds alles bekeek, later ook weer kon afzetten. Spijt dat ik me zo heb laten meeslepen? Totaal niet! De verkiezingen, de debatten, de bijeenkomsten van de Campus Democrats, de ‘dorm storm’ en andere activiteiten en de gesprekken met studenten (ongeacht hun politieke kleur) had ik voor geen goud willen missen.
De voorgaande delen in deze serie teruglezen doe je hier.
