Best of the Baltics (1): de vlucht naar Vilnius

Samen met een vriend op weg naar het beste van de Baltische landen, van Litouwen via Letland naar Estland. En dat in precies twee weken. Dit reisverslag schreef ik in 2007 voor een fotoalbum. Omdat het tienjarig jubileum van deze reis nadert, leek het me aardig het verslag in delen op mijn website te plaatsen.

Soms weten toehoorders niet eens welke landen je bedoelt wanneer je het over de Baltische staten hebt. (‘Is dat zoiets als de Balkan?’) Nadat je hebt uitgelegd dat het om Estland, Letland en Litouwen gaat, herinneren ze zich geschiedenislessen van dertig jaar geleden: “Dat zijn toch van die communistische landen? Daar is alles toch heel saai en grijs? Waarom zou je daar in hemelsnaam naartoe gaan?”

Het antwoord is simpel. De Baltische landen zijn stiekem schitterend. Alle drie hebben ze iets met elkaar gemeen, maar ze zijn tegelijkertijd heel verschillend. Prachtige oude binnensteden en monumenten, natuurgebieden, een kleurrijke bevolking en een nachtleven dat onderhoudend genoeg is om nooit voor zonsopgang in je bed te hoeven liggen. Je voelt je bovendien een pionier omdat deze landen nog relatief onontdekt zijn. Voor het meelezend mannenvolk: de vrouwen daar zijn de prachtigste schepsels ten noorden van de Donau.

Net de vlucht gehaald

De avond voor ons vertrek brachten we door met onze Utrechtse studentenvrienden.  Het werd een latertje zoals gewoonlijk en de ochtend kwam veel te vroeg. Omdat we ons hadden verslapen moesten we in 20 minuten opstaan, aankleden, ontbijten en met zware tassen en koffers naar treinstation Utrecht Zuilen rennen, om van daaruit door te reizen naar Schiphol. Wonder boven wonder haalden we onze aansluitingen.

We vlogen met Czech Airways en maakten een tussenlanding in Praag. Daar moesten we overstappen op een ander toestel van dezelfde maatschappij. Die bracht ons naar Vilnius, de hoofdstad van Litouwen. Eén kleine domper op de feestvreugde: door de krappe overstaptijd bleken onze koffers bij aankomst nog in Praag te staan. Ze zouden met de volgende vlucht meekomen.

Hostel buiten de oude stad

We hebben tijdens deze vakantie op veel verschillende plekken geslapen. Soms in een luxe hotel, maar vaak ook ontbrak het ons aan enig comfort. Het Old Town Hostel net buiten de oude stad van Vilnius viel in die laatste categorie: een gemeenschappelijke badkamer en met z’n tienen op een slaapzaal.

Het leuke aan dergelijke hostels is echter de ongedwongen sfeer waarin je met medereizigers kunt praten over je ervaringen. Eén van de andere gasten was ene Marcel uit Amsterdam, met wie we later die avond het nachtleven van Vilnius hebben verkend.

Barok wat de klok slaat

In de hoofdstad van Litouwen is het barok wat de klok slaat. De gevels, kerken, concertgebouwen en hotels in het oude centrum zijn grotendeels in deze 17e/18e-eeuwse stijl gebouwd. Sinds het vertrek van de Russische overheersers in 1991 zijn de Litouwers bezig met een culturele inhaalslag.

Communisten houden niet van mooie dingen en hebben de landen die ze tijdens de koude oorlog bezet hielden, volgezet met brutalistische rotzooi. Sinds de Litouwers hun vrijheid hebben herwonnen, is er ontzettend veel geïnvesteerd in het restaureren en soms zelfs compleet herbouwen van historisch belangrijke ‘landmarks’.

Als gezonde jongens lustten we na een flinke stadswandeling wel een biertje. Gelukkig hebben ze daar geen tekort aan in Litouwen. Net als in de overige Baltische landen krijg je standaard een halve liter. Wie om minder vraagt, kan rekenen op een afkeurende blik van de serveerster en ziet haar denken: “Wat een kneusjes”. Het kostte ons evenwel weinig moeite ons aan te passen aan het Litouwse formaat bierglas.

Ons favoriete bier in dit land was snel gevonden: Svyturys, het nationale biermerk van Litouwen. Vooral de Baltas-variant is een aanrader. Deze hefeweizen is zoals zijn soortgenoten een beetje troebel en wordt geserveerd met een schijfje citroen, uiteraard in glazen die niet kleiner zijn dan een halve liter.

Koffer terecht, portemonnee kwijt

Nog maar net ontwaakt uit onze roes van de avond daarvoor, moesten we de volgende ochtend op zoek naar een andere slaapplaats. We hadden maar voor één nacht gereserveerd en zoals we nog wel vaker zouden merken deze vakantie, kon het onverwacht druk zijn. Gelukkig waren onze koffers inmiddels netjes bij het hostel afgeleverd.

Verder was deze dag nogal hectisch. Het zoeken naar een nieuw onderkomen nam veel tijd in beslag en tegen de avond bleek dat iemand mijn portemonnee had gestolen. Voor de zekerheid deed ik maar aangifte en dat was een avontuur op zich. Eerst moest ik het juiste politiebureau vinden, toen moest ik wachten op een tolk en ondertussen zette een dronkenlap in zijn cel de boel op stelten. Het was even slikken maar de rest van de vakantie is gelukkig misdaadvrij verlopen. We waren er alleen veel tijd mee kwijt.

Tijdens het zoeken naar een nieuwe slaapplek hebben we nog veel mooie dingen gezien. Hieronder de Poort van het Ochtendrood, een naam die de sprookjesachtige architectuur van Vilnius eer aandoet, De Sint Catharinakerk en de universiteit.

Uitvalsbasis voor stapavonden

De Gedimino Prospektas is een lange boulevard met hotels en restaurants waar ook het parlementsgebouw staat, de Seimas. Aan deze boulevard vonden we na lang zoeken het prima en goedkope Ambassador Hotel. Dit werd onze uitvalsbasis voor de overige stapavonden in Vilnius. De Gedimino Prospektas is genoemd naar groothertog Gediminas, de stichter van Vilnius. Aan het uiteinde ervan staat de kathedraal van Vilnius.

Achter de kathedraal staat een heuvel met een toren die ook de naam van deze vechtersbaas draagt. Onder de heerschappij van hem en zijn opvolgers groeide Litouwen uit tot een machtig land dat tot aan de Zwarte Zee reikte. Daar is nu niet meer zoveel van over, maar de Litouwers blijven een trots volk.

Meer over Litouwen in deel 2, waarin we de weg vervolgen naar het kasteel van Trakai en havenstad Klaipeda.