Vijf redenen waarom The Force Awakens de film is waar Star Wars-fans op hebben gewacht

[BEVAT SPOILERS] Fijn nieuws! Star Wars is terug. De laatste film draait alweer weken in de bioscoop en de ziel van deze legendarische science-fictionserie lijkt door regisseur J.J. Abrams gered van de vergetelheid.

Afgelopen week slaagde ik er eindelijk in The Force Awakens -alweer het zevende deel in de sage- in de bioscoop te zien. Ik hield mijn hart vast, wetende wat er met de vorige trilogie is gebeurd.

Maar gelukkig, bij het zien van de traditionele gele letters die over het scherm naar boven kropen tegen de achtergrond van tienduizenden sterren, wist ik stiekem al dat dit een filmervaring zou worden waar ik zonder zure nasmaak op terug kon kijken.

Geen geneuzel over handelsgeschillen, senaatsvergaderingen en moties van wantrouwen tegen een of andere kanselier, maar gewoon een ouderwetse strijd tussen de goeien en de slechten. Groot verschil met de prequel-trilogie van vijftien jaar geleden, waarmee Star Wars-bedenker George Lucas zijn eigen erfenis zo vakkundig om zeep hielp. Hieronder vijf redenen waarom The Force Awakens de moeite waard is.

1. De magie is in ere hersteld

Iedereen die in 1999 The Phantom Menace in de bioscoop zag, weet nog het moment dat de woorden ‘midi-chlorians’ voor het eerst vielen. Volgens Jedi-meester Qui-Gon Jinn waren dit de micro-organismen die getalenteerde individuen hun meesterschap over de Force schonken.

De Force, dat mystieke energieveld dat in de eerste drie Star Wars-films werd neergezet als even krachtig als ongrijpbaar, degradeerde daarmee tot een biologisch optelsommetje. Een quasi-wetenschappelijke uitleg voor iets wat helemaal geen uitleg nodig had.

Sterker nog: in de intergalactische sprookjeswereld van Star Wars sloeg die belachelijke midi-chlori-rotzooi als een tang op een varken. Alsof je gaat uitleggen hoe Roodkapje en grootmoeder allebei levend uit de buik van de wolf konden springen. Of hoe de toverstaf van Harry Potter eigenlijk werkt, inclusief blauwdruk.

In The Force Awakens is de mystiek van de Force helemaal terug, juist door er níks over uit te leggen. Het is er gewoon en sommige individuen hebben aanleg voor het beheersen ervan. Star Wars is geen science-fiction, het is fantasy: met deze keuze erkennen de makers dat.

2. De woede van Kylo Ren

Over de Force gesproken, het personage Kylo Ren, de slechterik in deze film, heeft het gebruik van deze kracht aardig onder de knie. Hij heeft echter zijn emoties totaal niet onder controle, wat er toe leidt dat hij geregeld zijn woede koelt op welke machinerie of controlepanelen dan ook in zijn buurt staan.

Juist die intense blinde woede, volgens de Star Wars-mythologie een kenmerk van de duistere kant van The Force, is wat er bij personage Anakin Skywalker uit de prequel-trilogie zo aan ontbrak.

Van Anakin werd constant gezegd dat de duistere kant van de Force ‘sterk’ was in hem, maar door de houterige acteerprestaties van de acteur die hem speelde kon je dat totaal niet aflezen. Een beetje boos kijken, zeuren en mekkeren, als dat ‘The Dark Side’ is, dan is elke opstandige peuter daar een meester in.

Kylo Ren daarentegen is een getroubleerde ziel, onzeker over zijn kunnen en verlaten door zijn ouders. Daar heeft hij echte, rauwe emoties bij. Mooi gedaan.

3. Goede acteerprestaties

En dat brengt ons meteen bij het volgende punt: de acteerprestaties. Die zijn gewoon goed. Hoofdpersonages Rey, Finn, Poe, Kylo Ren en de rest zijn simpelweg geloofwaardig. Het wordt nergens Oscar-materiaal, maar iedereen doet wat ie moet doen en doet dat op een manier waar je als kijker in mee kunt en wilt gaan.

Groot verschil met die tranentrekkend saaie prequels, waar elke emotie letterlijk moest worden uitgesproken wilde je als kijker weten wat er omging in het hoofd van de karakters.

Misschien heeft dat ook te maken met de omgevingen waarin de acteurs zich bevinden: hoewel er nog volop computergraphics zijn gebruikt, zie je geregeld dat er is gewerkt met échte sets en echte achtergronden. Ik kan me niet voorstellen dat je als acteur inspiratie put uit die gekke groene schermen waar later allerlei futuristische achtergronden op worden gekwakt.

4. Spannende gevechten

Weet je ze nog, die lightsaber-gevechten uit The Phantom Menace, Attack of the Clones en Revenge of the Sith? Stuk voor stuk fantastisch gechoreografeerd, maar zo overduidelijk geoefend en gescript dat het meer op een dans leek dan een gevecht op leven en dood. Niet spannend dus. Bovendien waren de gekke lightsabers (zoals die van Darth Maul) eerder een vervanging voor de persoonlijkheid van de drager dan een daadwerkelijke toevoeging.

In The Force Awakens zien de gevechten er grotendeels ‘echt’ uit. Gek om te zeggen uiteraard, want een daadwerkelijk lightsaber-gevecht zou waarschijnlijk in drie seconden voorbij zijn vanwege de afgrijselijke wonden die de kemphanen elkaar en zichzelf zouden toebrengen. Maar toch, ook al zijn en blijven het filmgevechten: je hebt het idee dat de personages vechten om te overleven, niet om te winnen met Dancing with the Stars.

Je kunt volhouden dat de lightsaber van Kylo Ren ook een gekke gimmick is, met z’n twee pareerstangen. Maar in tegenstelling tot Darth Maul, Count Dooku, General Grievous en hoe al die mafkezen uit de prequels ook heetten, heeft Kylo Ren een persoonlijkheid. En zijn vreemde, haast ‘ruw’ uitziende lightsaber zegt ook iets over die persoonlijkheid en zijn eigen onvolwassenheid.

5. De juiste hoeveelheid fan service

Natuurlijk zit er in een film als deze fan service. De Millennium Falcon, grootste roestbak en snelste schip in het sterrenstelsel, keert terug. Inclusief het holografische schaakspelletje dat ook in de allereerste Star Wars-film werd gespeeld. Han Solo, Chewbacca en prinses, pardon, generaal Leia maken een comeback. (En nog iemand, ik zal niet verklappen wie, maar… duh.)

De droids R2D2 en C3PO zijn er weer bij, er is een scène à la de Mos Eisley-kantine met een bizar gezelschap buitenaardse kroegtijgers, er zijn gevechten tussen X-Wings en TIE-fighters en die neergestorte Star Destroyer uit de trailers mag niet ontbreken.

Het is helemaal Star Wars. Maar nergens wordt het té erg. De nieuwe personages houden zich goed staande, er zijn toffe nieuwe bijfiguren zoals robotje BB-8 (die overigens écht is gemaakt, hij bestaat niet alleen op een computerscherm) en er komen zelfs een paar monsters langs die we nog niet eerder hadden gezien.

Niet perfect

Vond ik de nieuwe Star Wars een perfecte film? Zeker niet. De Starkiller Base is eigenlijk gewoon de grote broer van de Death Star en wel heel duidelijk een echo van dit legendarische ruimtestation. Dat het immense gevaarte aan het einde van de film toch gewoon wordt vernietigd is eigenlijk een beetje zielig voor de bad guys. Waar moeten ze de volgende keer nog mee komen om indruk te maken?

Het was beter geweest als de makers hadden besloten meer met deze ruimtebasis te doen, het is nu vooral ongerealiseerd potentieel. Verder vond ik dat Han Solo wat al te makkelijk een ‘hyperspeed-landing’ maakt op de Starkiller Base, iets waarvan hij een paar seconden daarvoor zegt dat het heel moeilijk is. En vervolgens doet hij het zonder problemen. Weg spanning.

Mary Sue

Rey is een beetje een Mary Sue: een vrouwelijk personage dat supersterk is en alles goed kan zonder dat daar een aanwijsbare reden voor is. Ja, ze heeft in haar eentje leren overleven op een vijandige woestijnplaneet en kan dus voor zichzelf opkomen, maar waarom kan ze ook zo goed met een lightsaber vechten? Hopelijk wordt dat uitgelegd in het vervolg.

Goed, je merkt dat ik aan het nitpicken ben. Star Wars: The Force Awakens is gewoon een toffe film. Ga ‘m zien. Het enige waar we nu voor moeten vrezen, is dat er geen einde komt aan de hoeveelheid vervolgen en nieuwe trilogieën. Het leuke aan Star Wars was ooit dat het maar drie films waren. Dat lijkt voorbij, want Disney lijkt de franchise helemaal te willen uitmelken. Goed, zolang het films zijn met de kwaliteit van deze, hoor je mij niet klagen.